زندگی ما این روزها کاملاً وابسته به تکنولوژی شده است. برخلاف نسل‌های قبلی‌مان که نمی‌توانستند ارتباط خوبی با تکنولوژی برقرار کنند و گاهی بیش از حد برای جلوگیری از ورود تکنولوژی به زندگی خود مقاومت می‌کردند، ما به راحتی گجت‌های الکترونیکی و تکنولوژی را وارد زندگی خصوصی‌مان کرده‌ایم. می‌توان گفت نسل‌های قبل از ما از تکنوفوبیا رنج می‌بردند و از پذیرش تکنولوژی‌های جدید ترس داشتند. ترسی که گویی فکر را فلج می‌کند. اما نسل ما نه تنها آن را پذیرفته است بلکه در بسیاری موارد از استفاده از این تکنولوژی‌ها کاملاً لذت می‌برد.
البته این مسئله هرگز نباید نادیده گرفته شود که صرف پذیرش فناوری‌های جدید کافی نیست و مهم‌تر از همه‌ی این مسائل داشتن فرهنگ صحیح استفاده از این گجت‌های الکترونیکی است. به عنوان مثال از وقتی استفاده از یاهومسنجر و شبکه‌های اجتماعی مثل فیس‌بوک یا اپلیکیشن‌هایی مثل وایبر، واتساپ یا تلگرام در بین مردم ما باب شده است افراد بسیاری کاملاً درگیر استفاده از آن‌ها شده‌اند و گاهی خود ما شاهد تأثیرات منفی استفاده از این ابزارها در بین اطرافیانمان هستیم. از سویی دیگر نیز ناآگاهی از قوانین حفظ حریم خصوصی باعث بروز مشکلات فراوانی برای بسیاری از افراد می‌شود. که ذکر آن‌ها از حوصله‌ی این مطلب خارج است.
در این مطلب می‌خواهم چند مورد از مشکلات روحی و جسمی که استفاده از گجت‌های الکترونیکی منجر به آن‌ها می‌شود را بررسی کنم. در ادامه این مطلب با من همراه شوید تا چند مورد از مهم‌ترین این موارد را با هم بررسی کنیم.
۱) سرطان: شایع‌ترین بیماری نسل حاضر
یکی از مهم‌ترین گجت‌هایی که امروزه اکثر مردم دنیا از آن استفاده می‌کنند تلفن همراه هوشمند است. اما جالب است بدانید همین وسیله که حاضر نیستیم حتی برای دقیقه‌ای آن را از خود دور کنیم سلامت ما را به شدت به خطر می اندازد.
همان‌طور که می‌دانید دکل های مخابراتی انواع خاصی از فرکانس‌های رادیویی و الکترومغناطیسی را از خود ساطع می‌کنند. همین امواج رادیویی در یک بازه‌ی زمانی حدوداً ۱۰ ساله می‌تواند موجب بروز سرطان شده و یا خطر ابتلا به این بیماری را به شدت افزایش دهد. زیرا مواجه شدن با این امواج باعث کاهش سطح ملاتونین بدن می‌شود و مقاومت دستگاه ایمنی بدن را به شدت کاهش می‌دهد. البته قرارگیری در معرض این امواج مشکلات دیگری را نیز برای انسان به وجود می‌آورد که از علائم آن می‌توان به بی‌خوابی، سرگیجه، تهوع، افزایش ضربان قلب، استرس، سردرد، اختلالات بینایی و... اشاره کرد. که هر یک به نوبه‌ی خود موجب می‌شود که زندگی ما از روال عادی خود خارج شود.
۲) جلوگیری از رفتن به خواب عمیق
کامل بودن چرخه‌ی خواب برای سلامتی بسیار مفید است. زیرا برای تجدید قوای بدن و کارایی بهتر مغز در ساعات معینی باید به ذهن خود استراحت بدهیم و تحقق این امر تنها با خواب عمیق میسر می‌شود. ملاتونین و سروتونین که برای تمرکز و سلامتی بسیار مؤثر بوده و توسط مغز ترشح می‌شود نیز به چرخه‌ی خواب و بیداری مربوط است.
گوشی‌های هوشمند ما این چرخه‌ی خواب را از روال عادی خود خارج می‌کنند. در صورت تمایل می‌توانید با مراجعه به مطلب "استفاده از ابزارهای الکترونیکی تا دیروقت به خواب شما آسیب می‌رساند" دلیل بر هم خوردن چرخه‌ی خوابتان توسط تلفن همراه هوشمند خود را مطالعه کنید.
۳) افزایش خطر ابتلا به تومور مغزی و برهم زدن چرخه‌ی یادگیری
در صورتی که انسان در معرض امواج رادیویی شدید قرار گیرد. این امواج به طور مستقیم بر روی غدد بدن نیز از جمله غده‌ی تیروئید تأثیر می‌گذارد.
طبق تحقیقات انجام شده میزان مواجهه با امواج رادیویی با اندازه‌ی سر و جمجمه‌ی افراد ارتباط مستقیم داشته و بنابراین مواجهه‌ی بیش از حد با این امواج ریسک ابتلا به تومورهای مغزی را افزایش داده و فرآیند یادگیری را دشوارتر می‌کند.
به همین دلیل است که بسیاری از کشورها استفاده از گجت‌های الکترونیکی را برای کودکان خود منع کرده‌اند یا قوانین سختی برای استفاده‌ی آن‌ها در نظر گرفته‌اند. که قبلاً در مطالب "منع استفاده از گجت‌های الکترونیکی برای کودکان تایوانی" و "فرزندان رهبران تکنولوژی جهان، چقدر اجازه‌ی استفاده از تکنولوژی را دارند؟" به این موضوع پرداخته‌ایم.
۴) نوموفوبیا
ترس از جدایی از گوشی‌های هوشمند که اصطلاحاً نوموفوبیا نام دارد به شدت در حال افزایش است. و تحقیقات حاکی از آن است که امروزه ۶۶ درصد از مردم جهان به این بیماری دچار هستند و گوشی هوشمند خود را حتی در حمام و دستشویی نیز با خود به همراه دارند. و این اضطراب جدایی از تلفن‌های هوشمند با نشانه‌هایی مثل لرزش، عرق کردن و حالت تهوع همراه است. در مطلب "اضطراب جدایی از گوشی‌های هوشمند: یک بیماری واقعی به نام نوموفوبیا" به طور مفصل آن را بررسی کرده‌ایم.
۵) بیماری سایبر (کینتوسیس) ( Cybersickness - Kinetosis)
مشابه سایر بیماری‌های حرکتی است و معمولاً پس از مدتی مشغول شدن در فضای مجازی رخ می‌دهد. در واقع این بیماری نتیجه‌ی درگیری بین سه سیستم حسی بصری، ناحیه‌ی دهلیزی گوش و حس عمقی اطلاعات است. در واقع هر آنچه که چشم ما آن را مشاهده می‌کند بلافاصله و به صورت سنکرون بخش دهلیز گوش نیز اطلاعاتی را در این مورد به صورت سیگنالی ارسال می‌کند و سپس درک عمقی از مورد مشاهده شده توسط ذهن به دست می‌آید. در صورت بروز هر گونه اختلال در سیستم ادراکی اعم از تاری دید، سردرد یا تحریک میگرن، سردرگمی، سرگیجه، عدم تعادل و تهوع که در اثر مواجهه‌ی طولانی با صفحه نمایش رخ می‌دهد. به نوعی اختلال در سیستم ادراکی بدن ایجاد می‌شود.
از دیگر مشکلاتی که مواجهه‌ی بیش از حد با دنیای مجازی موجب آن می‌شود عبارتند از مشکل در تمرکز، تعریق بیش از حد، احساس سنگینی در ناحیه‌ی سر و مشکلات گوارشی.
Cybersickness یک بیماری نیست بلکه پاسخ فیزیولوژیکی بدن به محرکات غیرمعمولی است که همیشه از آن‌ها استفاده می‌کنیم. جالب است بدانید اکثر افرادی که دچار این بیماری هستند یا از آن بی‌اطلاعند و یا آن را نمی‌پذیرند.
۶) Erythema ab igne
شاید شما هم از آن دسته افرادی باشید که حین کار کردن با لپ‌تاپ آن را روی پای خود قرار می‌دهند. جالب است بدانید که در این صورت ران پای شما در مواجهه با دمایی حدود ۱۱۰ درجه قرار می‌گیرد و باعث بروز بیماری‌های پوستی شده یا منجر به ایجاد سوختگی در ناحیه‌ی ران می‌شود. سوختگی‌های شدیدی که در اثر مواجهه با مادون قرمز برای افراد پیش می‌آیند و شاید تصورش هم براتان سخت باشد. در کمتر مقاله‌ی علمی به این موضوع پرداخته شده و یا کمتر مورد بررسی قرار گرفته است.
۷) دردهای ناحیه‌ی کمر و گردن
تحقیقات حاکی از آن است که در سال گذشته ۸۴ درصد از افراد بین ۱۸ تا ۲۴ ساله دچار کمر درد یا درد گردن بوده‌اند. یکی از عوامل مهمی که باعث بروز درد در این نواحی شده و یا آن را تشدید می‌کند نشستن‌های نادرست یا نامناسب و طولانی پشت صفحه‌ی نمایش است.
عدم استفاده از میز‌ها و صندلی مناسب در محل کار نیز از دیگر عوامل بروز کمردرد در بین افرادی است که روزانه زمان زیادی را پشت کامپیوتر خود می‌گذرانند. البته با انجام برخی حرکات کششی و یوگا می‌توان تا حدود زیادی اثرات سوء پشت میز نشستن‌های طولانی را از بین برد که در صورت تمایل می‌توانید آن را در "۱۰ حرکت یوگا برای گیک‌هایی که زیاد پشت کامپیوتر می‌نشینند" مطالعه فرمایید.
یکی دیگر از معزلات استفاده از گجت‌های الکترونیکی قوزکردن یا گوژپشتی است که امروزه به اندازه‌ی زیادی افزایش یافته است.
۸) التهاب تاندون انگشت شست
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که هنگام چت با دوستانتان احساس کرختی و درد در انگشت شست خود داشته باشید. یا پس از یک روز کاری طولانی که موس را در دست خود گرفته‌اید احساس درد شدیدی در انگشت شست خود حس کنید. این نیز یکی از مشکلات ارتوپدی رایج نسل امروز است که در اثر استفاده‌ی بی‌رویه از گجت‌های الکترونیکی به وجود می‌آید و به مرور ممکن است منجر به تنگی کانال مچ دست شود.
استفاده از پدهای طبی برای موس‌ها ممکن است تا حد زیادی این دردها را کاهش دهد. در مراحل ابتدایی این بیماری استفاده از مچ بندهای طبی می‌تواند احساس درد در این نواحی را تا حدود زیادی کاهش دهد. اما اگر به موقع درمان نشود احتمالاً عمل جراحی تنها راه‌حل این مشکل باشد.
۹) سندروم فانتوم لرزش
۷۰ درصد از کاربرانی که هر روز برای مدت طولانی از تلفن همراه خود استفاده می‌کنند اعتراف می‌کنند که چندین بار در روز لرزش یا ویبره‌ی تلفن همراه خود را در نواحی مختلف بدن خود احساس می‌کنند. بسیاری از آن‌ها حتی زمانی که گوشی‌شان در جیبشان نیست گمان می‌کنند کسی در حال گرفتن تماس با آن‌ها است و ویبره‌ی گوشی خود را احساس می‌کنند. این عامل در موارد حادتر منجر به بروز استرس‌های غیرقابل کنترل و لرزش دست و تپش قلب در افراد می‌شود.
پوریا راد جهانبانی
