احمد زیتون یک توسعهدهندهی ۲۸ ساله است که در رام الله فلسطین زندگی میکند. او برای اینکه پیش خانوادهاش در هیزما برود باید از اردوگاه گالاندیا که یکی از شلوغترین ایستگاههای بازرسی را دارد، عبور کند.
بیشتر وقتها دو ساعت باید منتظر بمانید تا از این اردوگاه عبور کنید. این گفتهی احمد است که مجبور است از این ایست بازرسی عبور کند. احمد متولد و بزرگشدهی رام الله است. حتی اتفاق افتاده که بین نیروهای اسرائیلی و فلسطینی درگیری ایجاد شده و این ایستگاه بازرسی ساعتها بسته شده است.
این مسئله باعث شده تا احمد به فکر راهحلی برای این مشکل بیفتد. برنامهای که به همه اطلاع میدهد که ایست بازرسی چه موقع باز است و یا اگر بسته است باید چه مدت برای باز شدن آن صبر کنند.
نام این اپلیکیشن گالاندیا است و از ماه گذشته که در آیتونز قرار گرفته، هزاران بار دانلود شده است. تنها مشکلی که در استفاده از این اپلیکیشن و برنامههای مشابه وجود دارد این است که مردم فلسطین به اینترنت 3G دسترسی ندارند. البته برنامهی گالاندیا با اینترنت 2G نیز کار میکند ولی 2G جوابگوی این برنامه نیست.
تا سالها دولت اسرائیل به دلایل امنیتی اجازه دسترسی به اینترنت پرسرعت را به مردم فلسطین نمیداد. کرانهی غربی و غزه جز ۱۶ منطقهای هستند که به اینترنت پرسرعت دسترسی ندارند. این در حالی است که ۱۴ تای بقیه اغلب کشورهای فقیرنشین آفریقایی و یا جزایر دور افتاده اقیانوس آرام هستند.
فناوری 2G در سال ۱۹۹۰ معرفی شد که میشد برای تماس های تلفنی، پیام های متنی و مرور وب آسان از آن استفاده کرد. از ده سال پیش بسیاری از کشورها از فناوری 3G برای انتقال اطلاعات خود استفاده میکنند که میتواند ۶۲ برابر در هر ثانیه اطلاعات بیشتری را منتقل کند.
بیشتر چیزی که مردم در گوشیهای خود انجام میدهند، مثل فرستادن ایمیل، عکس، چت، تماشای ویدئو یا هر چیزی، با استفاده از 2G امکانپذیر نیست و یا به سختی امکانپذیر است.
در حالیکه از سال ۲۰۰۶ اسراییل از فناوری 3G استفاده میکرد، فلسطینیها هنوز به آن دست نیافته بودند. تا وقتی که بالاخره اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین به توافق رسیدند تا اینترنت 3G در کرانهی غربی نیز در دسترس مردم قرار گیرد. البته فعلا انتظار میرود این سرویس جدید در اواسط سال ۲۰۱۶ به طور کامل پیادهسازی شود.
مقامات اسرائیلی میگویند استفاده از 3G به دلایل امنیتی در کرانهی غربی ممنوع اعلام شده، اما مقامات فلسطینی معتقدند که اسراییلیها به خاطر منافع خود این قانون را پیادهسازی کردهاند.
پیتر ابوالزلف، مدیر عامل ۲۸ سالهی استارتاپ Mashvisor در رام الله، میگوید:
حالا که اسراییل دارد به سمت 4G حرکت میکند، 3G تازه الان در دسترس فلسطینیان قرار خواهد گرفت.
در دسترس قرار گرفتن این تکنولوژی باعث میشود تا فناوری بسیار نوپای فلسطین پیشرفت زیادی داشته باشد. به گفتهی ابوالزلف استارتاپهایی که میخواهند اپلیکیشنهای گوشی تولید کنند، اغلب نمیتواند نیروی کار مناسب برای توسعهی این برنامهها را پیدا کنند.
امبار املح، سرمایهگذار صندوق ابتکار، که از استارتاپهای فلسطینی حمایت میکند، میگوید:
از آنجایی که فلسطینیها تاکنون به فناوری 3G دسترسی نداشتهاند، این پتانسیل را درک نمیکنند. بعد از آمدن 3G برنامههای بیشتری را خواهید دید که در این منطقه توسعه مییابند. آیا اگر کارمندان گوگل با اینترنت آشنایی نداشتند، به نظر شما الان گوگلی با این عظمت وجود داشت؟
بیشتر فلسطینیها دو خط تلفن دارند، یک سیمکارت فلسطینی که از آن برای ارتباط با دوستان و فامیل خود استفاده میکنند و خط دوم که متعلق به اسرائیل است و از آن برای اینترنت 3G استفاده میکنند.
پس از این تکنولوژی بسیار سریعتر رشد خواهد کرد. شادی اتشان، یکی از کارآفرینان فلسطینی است که سهم بسیاری در توسعه و پیدایش پروژهی FastForward در فلسطین دارد. FastForward پارکی است که برای حمایت از استارتاپهای فلسطینی ساخته شده است.
ما این پروژه را در سال ۲۰۱۳ آغاز کردیم. اما در پیدا کردن سرمایهگذار دچار مشکل شدیم. با وجود اینکه ۱۸۰ اپلیکیشن منتظر سرمایهگذار بودند، فقط ۲۵ تای آنها بودجهی کاری مناسب را به دست آورد.
اتشان تمام عمر خود را در رامالله گذرانده و معتقد است آمدن 3G به کرانهی غربی یک فرصت بزرگ برای کارآفرینان فلسطینی است. بازار کار در این منطقه بسیار کوچک است چون کمتر از ۲ میلیون نفر در کرانهی غرب زندگی میکنند. اما توسعهدهندگان میتوانند اپلیکیشنهای خود را برای بازارهای خارجی نیز تولید کنند. برای مثال حدود ۳۰۰ میلیون نفر عرب زبان در خاور میانه زندگی میکنند. از انجایی که بیشتر توسعهدهندگان مناطق عرب نشین از کشورهایی مثل فلسطین، لبنان و اردن میباشند، این کشورها میتوانند در این زمینه بر منطقه حکمرانی کنند.
این سیمکارتهای اسرائیلی در تمام شهرک های یهودی نشین کرانهی باختری کار میکند. این یعنی برای استفاده از این خطوط مقدار زیادی پول به جیب دولت اسرائیل واریز میشود.
گزارش جدیدی که میانجیگرهای شرق میانه یعنی ایالات متحده، اتحادیه اروپا، سازمان ملل و روسیه منتشر کردهاند، نشان میدهد که ۲۰ تا ۴۰ درصد از بازار مخابراتی فلسطین در اختیار شرکتهای مخابراتی اسرائیلی است. از انجایی که این شرکتها مالیاتی به دولت خودگردان فلسطین پرداخت نمیکنند، به گزارش بانک جهانی فلسطین تنها در سال ۲۰۰۸ مقدار ۶۰ میلیون دلار از دست داده است.
اما اگر شرکتهای مخابراتی فلسطینی اینترنت 3G را در کرانهی غربی ارائه دهند، این مقدار پول به دولت اسرائیل پرداخت نخواهد شد.
نور عرفه، شخصیت مطرح سیاسی در فلسطین، میگوید:
البته میزان موفقیت در این زمینه به نحوهی پیادهسازی این امکانات دارد. مشکل اینجاست که حتی اگر این سیمکارتها به ارزانی سیمکارتهای اسرائیلی باشد، باز هم مردم از سیمکارتهای اسرائیلی استفاده خواهند کرد. در حالیکه ممکن است دسترسی به 3G یک فرصت بزرگ برای فلسطین باشد اما تا زمانیکه سهم بیشتری از این صنعت در اختیار اسرائیل است، صنعت ارتباطات فلسطین پیشرفت چندانی نخواهد داشت.
اشغال مانع اصلی است. اشغال تمامی راههای پیشرفت فلسطین را بسته است. تکنولوژی و فناوری اطلاعات تنها نمونهای از این قضیه است.
در برنامهی گالاندیا با استفاده از اینترنت 3G مردم خیلی راحت میتوانند از وضعیت ترافیک در ایستگاههای بازرسی با خبر شوند.
با این کار تعامل بیشتری وجود خواهد داشت و به روزرسانیها بیشتر خواهد بود و البته وضعیت گزارشات دقیقتر خواهد بود.
این اپلیکیشن در حال حاضر اطلاعات ۶ ایست بازرسی در رامالله را برای کاربرانش میفرستد. الزیتون معتقد است زمانی که اینترنت 3G به فلسطین بیاید، این برنامه میتواند تعداد ایست بازرسی بسیاری را پوشش دهد. او حتی پیشبینی میکند که گالاندیا بتواند به صورت همزمان اتفاقاتی را که در این ایستگاههای بازرسی رخ میدهد، به اطلاع کاربران برساند. اتفاقاتی مثل تظاهرات، موانع و دیگر مسائل امنیتی که باعث میشود ایستگاهای بازرسی بسته شده و یا ترافیک زیادی داشته باشند.
اینترنت 3G فرصتهایی را در اختیار کاربران قرار خواهد داد که شاید به مقابله با اشغال فلسطین کمکی نکند اما زندگی را برای فلسطینیها آسانتر خواهد نمود.