متی جوزف مارتین اهل نیویورک است، اما هم‌اکنون در سان‌فرانسیسکو زندگی می‌کند و در حال ساخت کسب‌وکاری با استفاده از بیت‌کوین است که به مسلمانان جهان اجازه می‌دهد بدون نقض قوانین اسلامی تبادلات مالی داشته باشند.
همان‌طور که می‌دانید، دین اسلام مسلمانان را از انجام معاملات در بازارهای مالی مبتنی بر نرخ بهره منع کرده است، مارتین حدود ۵ سال است که به اسلام گرویده است و سعی دارد با استارت‌آپش تغییری در وضعیت مالی جامعه‌ی مسلمانان ایجاد کند.
ماجرای مسلمان شدن مارتین از این قرار است که سال‌ها پیش وی با دختر مسلمانی آشنا می‌شود و شرط آن دختر برای ازدواج با مارتین مسلمان شدنش است، بنابراین مارتین به تحقیق در مورد دین اسلام می‌پردازد. مارتین می‌گوید رابطه‌ی ما به جایی نرسید، اما پس از تحقیقات فراوان علاقه‌مند شدم که بیشتر در مورد دین اسلام یاد بگیرم. پس از آشنایی کامل متوجه شدم که این دین بسیار سازگار با عقاید من است، بنابراین تصمیم گرفتم که مسلمان شوم.
مارتین قبل از مسلمان شدن روی استارت‌آپ‌های مالی مختلفی مانند Xoom و Monitise کار می‌کرد. زمانی که او با بیت‌کوین -ارز دیجیتالی غیرمتمرکز- آشنا شد، احساس کرد که انقلابی در آینده به وقوع خواهد پیوست، بنابراین به شدت آن را دنبال کرد.
کسی که بهره بگیرد، در روز قیامت خدا و پیامبرش بر علیه او خواهند بود!
مارتین می‌گوید: من نسبت به بیت‌کوین از همان روزهای اولیه (زمانی که هر بیت‌کوین ۴۰ سنت بود) هیجان‌زده بودم. در حال حاضر قیمت بیت‌کوین بیش از ۲۰۰ دلار است و مارتین شرکتی دارد که مردم می‌توانند با استفاده از بیت‌کوین تلفن‌همراه خود را مستقیما شارژ کنند. در آن زمان‌ها راه‌های سریع و آسان امروزی برای استفاده از بیت‌کوین وجود نداشت، هیچ‌کس نمی‌خواست یک حساب‌کاربری ایجاد کند و سپس آن را با حساب بانکی‌اش پیوند دهد و پول خود را از بانک به این شرکت‌ها که هیچ چیز راجع‌به آن‌ها نمی‌دانستند انتقال دهد و محصولی را بخرد که واقعا نمی‌داند آن چیست. یک چالش بسیار بزرگ اتفاق افتاده بود، من متوجه شدم که می‌توانم سرویسی را راه‌اندازی کنم که مردم بتوانند با استفاده از بیت‌کوین تلفن همراه خود را شارژ کنند.
این کسب‌وکار نسبتا موفق بود، اما من با مشکل کمبود پول نقد مواجه شدم و برای پوشش این شکاف نیاز داشتم که وام بگیرم، دین من به من این اجازه را نمی‌داد. کسی باید فکری برای این مشکل می‌کرد، اما هیچ راه‌حلی وجود نداشت. من احساس کردم که مشکل بزرگ‌تری وجود دارد. مسلمانان چگونه به تامین مالی برای کسب‌وکار خود خواهند پرداخت؟ این بخشی از دلیل من برای شروع استارت‌آپ جدیدم به نام Blossom بود.
قوانین کسب‌وکار اسلامی
مسلمانان نزدیک به ۲۵ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، اما براساس گزارشات سازمان امور مالی اسلامی (صکوک) دارایی‌های مسلمانان تنها یک درصد از دارایی‌های جهان را شامل می‌شود.
این بدین معناست که مقدار زیادی پول دست به دست بین مسلمانان مبادله می‌شود، بسیاری از سرمایه‌گذاری‌ها براساس دوستی و نزدیکی انجام می‌شود و کمبود یک قانون مالی شرعی، سازگار و بین‌المللی احساس می‌شود.
این اتفاق به دلیل برخی قوانین اسلامی افتاده است، شما نمی‌توانید از وام با بهره استفاده کنید، شما نمی‌توانید به کسی پول قرض بدهید و از وی بهره بخواهید. این حرام است و اگر شما مسلمان باشید مجاز به انجام این کارها نیستید.
پس استارت‌آپ Blossom چگونه عمل می‌کند؟
به طور خلاصه این استارت‌آپ پول را از سرمایه‌گذاران سراسر جهان، که مشتاق به قرض دادن هستند جمع‌آوری می‌کند و به کارآفرینانی که آماده‌ی شروع یک کسب‌وکار کوچک هستند قرض می‌دهد. پس از یک چرخه سرمایه‌گذاری ۱۲ ماهه Blossom سود حاصل از موسسات کوچک را جمع‌آوری می‌کند و بین سرمایه‌گذاران توزیع می‌کند و در این میان میزان سودی هم به این استارت‌آپ داده می‌شود.
در سرمایه‌گذاری برخلاف وام، سرمایه باید در یک کسب‌وکار یا پروژه‌ی خاص جذب شود. یکی از اصول کلیدی در امور مالی این است که سود و ریسک‌ها باید به اشتراک گذاشته شود. بنابراین Blossom از مفهومی به نام مضاربه استفاده می‌کند. سرمایه‌گذار و صاحب کسب‌وکار قراردادی بین هم امضا می‌کنند که طبق آن سرمایه‌گذار در درصدی از سود کسب‌وکار شریک می‌شود و در صورتی که کسب‌وکار دچار زیان گردد، سرمایه‌گذار باید خسارت را تحمل کند.
حضرت محمد(ص) قبل از ازدواجش با خدیجه وارد یک معامله‌ی به اشتراک‌گذاری سود با او شد و سپس برای نشان دادن این مدل مالی ایده‌آل خود این داستان را به اصحابش نقل کرد. ما در حال حاضر می‌خواهیم مضاربه‌ی سنتی را با تکنولوژی‌های مدرن ترکیب کنیم تا به کل جهان دسترسی داشته باشیم.
اگر هیچ سودی وجود نداشته باشد، Blossom هیچ هزینه‌ای نمی‌گیرد، بنابراین Blossom و سرمایه‌گذار هیچ‌کدام قانون گرفتن بهره را نقض نمی‌کنند.
این استارت‌آپ دارای دو ویژگی کلیدی است که آن را از سایرین متمایز می‌کند، اول این‌که همه‌ی نقل و انتقالات براساس بیت‌کوین هستند. استفاده از بیت‌کوین برای مارتین مزایای بسیاری دارد: هزینه‌ی نقل و انتقالات بین‌المللی کمتر می‌شوند و تمام نقل و انتقالات به صورت همزمان در Blockchain مانیتور می‌شوند که باعث شفافیت و اعتماد بین سرمایه‌گذاران و گیرندگان است. دوم هم این‌که این استارت‌آپ سرمایه‌گذاران و کسب‌وکارها را براساس اصول اسلامی انتخاب می‌کند.
براساس تحقیقات pew در اندونزی بیش از ۲۰۰ میلیون مسلمان وجود دارد، بنابراین یک نیاز و بازار بزرگ برای این استارتاپ در اندونزی احساس می‌شود، در حالی که در کشورهای دیگر مانند ایالت متحده تقاضای کافی در این زمینه وجود ندارد.
این استارت‌آپ اخیرا اولین سرمایه‌ی خود را از BMT Nusantara Condet که یک موسسه‌ی مالی تحت اصول اسلامی است دریافت کرده است.
علیرضا معظمی
