بسیاری از ما تصور می‌کنیم برخی از افراد به صورت ذاتی خلاق هستند، اما خلاقیت فرایندی است که برخی کارها و موقعیت‌ها به بهبود آن کمک می‌کنند. در ادامه لیستی از کارها برای بهبود فرآیند تفکر خلاق را برایتان می‌نویسم.
۱) به هنگام خستگی، مغز عملکرد بهتری در خلاقیت ایفا می‌کند
برخلاف راه‌حل مشکلات تحلیلی، بینش خلاق معمولا از قسمت‌های نامرتبط مغز می‌آید. اگرچه بسیاری از ما اوج مهارت‌مان برای حل مشکلات در زمان خاصی از روز(صبح یا شب) است، تفکر خلاق در واقع در زمان‌های غیرمطلوب بهتر کار می‌کند. بنابراین اگر شما بیشتر کارهای روزمره خود را به هنگام صبح بهتر انجام میدهید، در طول شب زمانی که کاملا خسته هستید خلاق‌تر خواهید بود.
دلیلش این است که مغز خسته در تلاش است تا حواس‌پرتی‌ها را فیلتر کند و بر یک چیز واحد تمرکز کند. در واقع تفکر خلاق از افکار تصادفی سودمند به دست می‌آید و تحقیقات نشان دادند که در زمان‌های غیرمطلوب ما بهتر می‌توانیم خارج از جعبه فکر کنیم.
۲) ورزش می‌تواند خلاقیت را بهبود دهد
ورزش به دلایل بسیار برای سلامتی خوب است، اما در این‌جا یک دلیل مهم را بیان می‌کنیم. مطالعات نشان داده‌اند که ورزش می‌تواند فکر خلاقانه را بهبود بخشد. زمانی که محققان به نیمی از شرکت‌کنندگان در مطالعه انجام ورزش و به نیمی دیگر تماشای ویدیو را توصیه کردند، به این نتیجه رسیدند که تفکر واگرا و یا پیدا کردن راه‌حل‌های ممکن در آینده برای یک مشکل بهتر عمل می‌کند.
عرق مانند WD-40 مغز را از زنگ‌زدگی روان می‌کند و باعث می‌شود ذهن آگاهانه به ایدههای تازه که در ناخودآگاه دفن شده‌اند دسترسی پیدا کند.
۳) محیط دارای نویز بهترین راه‌حل برای خلاقیت
۳) محیط دارای نویز بهترین راه‌حل برای خلاقیتمن فکر می‌کردم محیط‌های ساکت بهترین راه‌حل برای تفکر خلاق هستند، اما این‌طور که مطالعات نشان می‌دهند برخلاف موسیقی با صدای بلند و یا سکوت، سطح نویز ثابت در یک محیط برای بهبود تفکر خلاق مناسب‌تر است.
سکوت، در واقع به تمرکز بیشتر ما کمک می‌کند و برای حل مشکلات شدید و یا انجام وظایف جزئیات‌گرا مفید است. اما تفکر خلاق نیاز به یک محیط نویزدار دارد که شما ممکن است از یک کافه برای ترویج تفکر گسترده‌تر و ایدههای جدید استفاده کنید.
ابزارهایی مانند Coffitivity وجود دارد که صدای کافه را به میز کاری شما می‌آورد و هدفش کمک به تفکر خلاقانه است.
۴) خلاقیت در واقع از اتصال چیزهای مهم به وجود می‌آید
برخلاف تصور عموم، خلاقیت از یک ایده‌ی اصلی نمی‌آید. خلاقیت، در واقع ایجاد ارتباطات جدید بین ایدههای موجود است. این موضوع واقعا هیجان‌انگیز است، یعنی این‌که خلاقیت به طور ناگهانی و از اتصال همه‌ی چیزهایی که در حال حاضر وجود دارد، ایجاد می‌شود.
حتی استیوجابز با این نظریه موافق هست که خلاقیت وصل کردن همه‌چیز به هم است:
خلاقیت وصل کردن چیزهاست. وقتی از افراد خلاق می پرسید چطور یک کار را انجام داده اند، کمی احساس گناه می کنند، زیرا آنها واقعاً آن کار را انجام نداده اند، فقط چیزی دیده اند. بعد از مدتی این برای آنها بسیار واضح به نظر رسیده است.
آستین کلون می‌گوید:
اگر از هر هنرمندی بپرسید که ایدههای خود را از کجا می‌آورد؟ اگر فرد صادقی باشد حتما می‌گوید که من آن را دزدیده‌ام.
مناطق مختلف مغز و ارتباط بین آنها بیشتر در هوش عمومی مهم هستند. مناطق نارنجی در تصویر سمت راست اتصالات مناطق خاصی از مغز را نشان می‌دهد.
۵) مسافرت خارجی ممکن است تفکر خلاق را بهبود بخشد
مطالعاتی که در این زمینه صورت گرفتند بسیار کوچک هستند، اما نشان دادند که کسانی که از کشوری دیگر در آزمون تفکر شرکت کرده‌اند، خلاقیت بیشتری نسبت به کسانی دارند که در همان کشور زندگی می‌کنند. این مطالعه مختص دانشجویانی بود که از ایالت متحده برای شرکت در یک مطالعه به انگلیس سفر کرده بودند. در بسیاری از کشورها هنجارهای فرهنگی تا حد زیادی بین دولت‌ها و مناطق مختلف متفاوت است، بنابراین ممکن است سفرهای بین ایالتی نیز منجر به افزایش خلاقیت شود.
۶) نور کم احساس آزادی بیشتری به افراد می‌دهد
معمولا در فضاهای کاری از نور طبیعی استفاده می‌کنند، چون نیاز به تمرکز شدید دارند. اما تحقیقات ثابت کرده‌اند که نورکم می‌تواند عملکردخلاقیت را بهبود بخشد. محققان در شش مطالعه مختلف نشان دادند که نورکم منجر به افزایش خلاقیت می‌شود. آنها دریافتند که حتی بدون توجه به تفاوت در دید، اگر نور محیط کم بود شرکت‌کنندگان به احتمال زیاد خلاق‌تر بودند.
تاریکی باعث می‌شود که فرد احساسی عاری از محدودیت داشته و ریسک پذیر باشد.
۷) رنگ آبی یا سبز عملکرد خلاقانه افراد را بهبود می‌بخشد
مطالعات نشان می‌دهند که رنگ قرمز یا آبی می‌تواند اثرات مختلفی بر عملکرد شناختی داشته باشد، قرمز در انجام کارهای جزئیات‌گرا که نیاز به تمرکز هست و آبی در افزایش عملکرد خلاقانه موثر است. این لزوما به این معنی نیست که شما باید دفترکار خود را به رنگ سبز یا آبی نگه دارید، اما یک نکته را به یاد داشته باشید که به هنگام کار بر روی پروژه‌های خلاقانه در چنین مکان‌هایی کار کنید.
۸) محدودیت‌ها می‌توانند برای انجام کارهای خلاقانه مفید باشند
یکی دیگر از اشتباهات من این بود که همیشه فکر می‌کردم آزادی منجر به پیدایش ایدههای خلاق می‌شود. کاملا واضح است که محدودیت‌ها منجر به افزایش قدرت خلاقیت بشر می‌شود. این ممکن است به دلیل از بین بردن تعداد بسیار زیادی از انتخاب‌ها باشد.
جان کلیز -نویسنده و بازیگر- خلاقیت را به چیزی که بسیار گریزان است تشبیه کرده و می‌گوید:
برای به دام انداختن آن باید از محدودیت‌های زمانی و مکانی استفاده کرد.
یکی از داستان‌های خلاقانه مورد علاقه من داستان ارنست همینگوی است. او با دوست خودش شرط کرده بود که کوتاه‌ترین داستان دنیا را در شش کلمه بیان کنند، که این محدودیت باعث شد تا زیباترین داستان کوتاه دنیا در ۶ کلمه نوشته شود.
"For Sale: Baby Shoes, Never Worn"
برای فروش: کفش بچه، هرگز پوشیده نشده
۹) محیط آشفته می‌تواند خلاقیت را بهبود بخشد
تحقیقات نشان می‌دهند که یک میز آشفته می‌تواند منجر به تفکر خلاق شود. به نظر می‌رسد دو محیط کار برای انوع مختلف کارها نیاز است. میزهای دیجیتال برای کارهای تحلیلی و میزهای آنالوگ برای تفکر خلاق مناسب‌تر است.
۱۰) افراد معمولا به هنگام خواب‌آلودگی خلاق‌تر هستند
هیپنوپامپیک به درک احساسی اشتباه (توهم) که به هنگام بیدار شدن از خواب در فرد ایجاد می‌شود، می‌گویند. این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که فرد بیش از حد خواب دیده باشد. به همین دلیل بسیاری از هنرمندان آرزوی قرار گرفتن در چنین شرایطی را دارند.
نقاش سورئالیست مشهور سالوادور دالی به پیدا کردن ایدههای خلاقانه در این حالت مشهور است.
محسن محمدرضاپورطبری
