از سال ۲۰۰۱ فیلم‌هایی مثل اودیسه‌فضایی، بلید رانر و پلیس آهنی تا ماتریکس نشان‌دهنده‌ی آن هستند که انسان چگونه با هوش مصنوعی سروکار داشته است و تصورش از هوش مصنوعی چیست. اخیرا نیز اسپایک جونز با فیلم Her و الکس گارلند با فیلم ex machine مخلوقات هوش مصنوعی که ممکن است در میان ما زندگی کنند را به تصویر کشیده‌اند.  الون ماسک در این باره می‌گوید:

هوش مصنوعی بزرگ‌ترین تهدیدی است که ماهیت هستی انسان‌ها را تهدید می‌کند، لازم است بسیار مراقب باشید.

بسیاری از ما فکر می‌کنیم که هوش مصنوعی برخی از فناوری‌های غیرقابل تصوری است که تنها در تصورات فیلم‌سازها و آزمایشگاه‌های دانشمندان کامپیوتر وجود دارند، در حالی که چنین نیست آن‌ها فقط تصوراتی بسیار ساده‌انگارانه و سینمایی هستند.

بسیاری از گوشی‌های هوشمند ما از تکنیک‌های ابتدایی هوش مصنوعی برای ترجمه زبان و پاسخ به سوالات ما استفاده می‌کنند و هم‌چنین بازی‌های ویدیویی از هوش مصنوعی برای تولید سناریوهای بازی‌ پیچیده و همیشه در حال تغییر استفاده می‌کنند.

تا زمانی که شرکت‌هایی مانند گوگل و فیسبوک برای به‌دست آوردن شرکت‌های هوش مصنوعی و هم‌چنین استخدام کارشناسان IQ و AI تلاش کنند هوش مصنوعی به فرآیند رو به رشد خود ادامه خواهد داد.

واژه‌ی هوش مصنوعی دارای سابقه داستانی بیش از اسپیلبرگ و کوبریک در فیلم‌های سال ۲۰۰۱ هستند. مفهوم هوش مصنوعی به زمان محاسبات در سال ۱۹۵۰ برمی‌گردد، فقط ۱۴ سال پس از تعریف مفهوم یک کامپیوتر عمومی، آلن تورینگ این سوال را مطرح کرد که آیا ماشین‌ها می‌توانند فکرکنند؟ آیا ماشین قادر است با فرآیندهای مغز انسانی رقابت کند؟

آیا هوش مصنوعی وجود دارد؟

تا کنون هیچ ماشین هوش مصنوعی نتوانسته است از آزمون تورینگ با موفقیت عبور کند. هرچند در ماه ژوئن سال ۲۰۱۴ برنامه‌ای به نام یوجین گوستمن موفق شد یک سوم از پرسش کنندگان را قانع کند که با یک انسان صحبت می‌کنند. اما سیستم یوجین به جای این‌که قادر به فکر کردن باشد، از حیله‌ها و ترفندهای هوشمندانه استفاده می‌کرد. این برنامه تظاهر به نقش یک پسر ۱۳ ساله داشت که زبان انگلیسی را به عنوان زبان دوم صحبت می‌کرد و با دانش سطحی از طنز خام و اظهارات توهین‌آمیز موفق به تغییر مسیر گفتگو می‌شد.

ضروری‌ترین استفاده هوش مصنوعی تکنولوژی پردازش زبان طبیعی است: فهمیدن معنی چیزی که ما می‌گوییم و یا ارسال یک دستور در زبان محاوره. این کار به طرز شگفت‌انگیزی سخت است.

آیا هوش مصنوعی فقط مرتبط با گفتگوها و نحوه تعاملات است؟

خیر. بسیاری از افراد می‌دانند که حرف اول هوش مصنوعی داستان‌های علمی تخیلی و یا آلن تورینگ نیست. بازی‌های ویدیویی که در آن‌ها کامپیوتر و انسان حریف یکدیگر می‌شوند، یکی از جالب‌ترین و پرکاربردترین بخش‌های هوش مصنوعی است.

برای نمونه در یک بازی تیراندازی اول شخص، هوش مصنوعی از ساختار لایه‌به‌لایه استفاده می‌کند. بعنوان مثال هوش مصنوعی حرکات دشمنان را کنترل می‌کند، آن‌ها را فریب می‌دهد و به چالش می‌کشد و یا اینکه در نمونه‌ای دیگر، در یک بازی رقابتی ممکن است کنترل اتومبیل‌های رقیب توسط هوش مصنوعی باشد. نگاهی به بازی GTA V نشان می‌دهد که برنامه‌ریزی در سرقت قسمت مهمی از این بازی است. در این بازی قابلیت‌های تیراندازی عالی وجود دارد و هم‌چنین پلیس‌ها هم از تاکتیک‌های پیشرفته‌ای استفاده می‌کنند. 

علاوه بر این‌ها، بسیاری از بودجه‌ی هوش مصنوعی در جهان توسط شرکت‌هایی مانند اپل و گوگل تامین می‌شود که در حال تلاش برای ایجاد دستیار شخصی مجازی مانند سیری و گوگل نو هستند. این‌ها همگی یک گام برای نزدیک شدن به چشم‌انداز علمی تخیلی تورینگ برداشته‌اند. سیستم‌هایی که توسط این شرکت‌ها در حال توسعه‌اند، فرامین صوتی را دریافت کرده و پاسخی ارائه می‌دهند، کنترل صدا بسیار سخت است و نیازمند گوش دادن، درک کلمه به کلمه، تعیین عملیات درخواست شده و سپس بازگشت نتیجه است.

با این حال تحقیقات پیشرو هوش مصنوعی نه فقط در همانندسازی درک انسان از جهان هدف بلکه فراتر از آن است. واتسون، ابرکامپیوتر میلیارد دلاری آی بی ام در سال ۲۰۱۱ بعنوان بهترین کامپیوتر آمریکایی شناخته شد. این کامپیتور می‌تواند زبان طبیعی را درک کند، سوالات مبهم را تجزیه و تحلیل کند و توانایی خواندن داشته و دارای درک عظیمی از داده‌های بدون ساختار است. علاوه بر آن اجازه‌ی مطالعه محتوا، جمع آوری و استفاده از بزرگ داده‌ها، پردازش موازی سریع و بیان اطلاعات را دارد. این سیستم شامل بیش از ۲۰۰ میلیون صفحه محتوا، از جمله متن کامل ویکی پدیا و غیره است. اما هدف واقعی از واتسون گسترش دسترسی کامل به اینترنت و همچنین داده‌های تخصصی در زمینه‌هایی مانند پزشکی است.

آیا یک هوش مصنوعی فوق‌العاده هوشمند می‌تواند مخرب باشد؟

این بستگی به نحوه‌ی برنامه‌نویسی آن دارد. مشکل آن‌جاست که برنامه‌های کامپیوتری فوق‌العاده هوشمند تضمین نمی‌کنند که به طور تصادفی بشریت را از بین نبرند. بوستروم در کتاب ابر هوش خود چنین می‌نویسد:

چنانچه انسان بدون دقت اقدام به تولید هوش مصنوعی ابر انسانی بکند روزی این هوش مصنوعی برای او دردسرساز خواهد شد. تصور کنید ما رباتی بسازیم که ابر هوشمند باشد و از آن در کارخانه ساخت گیره کاغذ استفاده کنیم. یک ربات بی‌آزار! حالا تصور کنید این ربات روزی دچار تغییر یا اختلال در سیستم شود. آیا این ربات همه کره زمین را به گیره کاغذ تبدیل نخواهد کرد؟

آیا باید جلوی هوش مصنوعی را بگیریم؟

تنها راهی که باقی مانده، این است که انسان‌ها در هنگام تلاش برای ساخت هوش مصنوعی هوشمند به اخلاقیات هم فکر کنند و سپس به سیستم خود برنامه بدهند.
به طور کلی تغییراتی که به وسیله‌ی هوش مصنوعی ایجاد خواهد شد، بسیار مهم و خوب هستند. اگر فعالیت میلیون‌ها نفر از مردم توسط الگوریتم‌ها شبیه سازی و اجرا شود، خروجی‌ افراد بالا رفته و ساعات کاری پایین می‌یایند و بشر یک گام به آرما‌ن‌هایش نزدیک‌تر می‌شود.