زمانا

آخر هفته‌ای که گذشت را با جمعی از دوستان به تماشای اطلس ابرِ برادر و خواهر  واچوسکی نشستیم. فیلمی معناگرا، با روایت‌هایی موازی از زمان‌های مختلف. این، بار دومی بود که به دیدن اطلس ابر می‌نشستم و اگر راستش را بخواهید فرصت بیشتری برای فکر کردن راجع به اتفاق‌هایش داشتم. در طی دنبال کردن داستان‌های مختلف فیلم، یکی از مفاهیمی که بیشتر از همه ذهنم را به خود مشغول کرده بود، برده‌داری و مفهوم آزادی بود. مفاهیمی که نویسنده بارها در اعصار مختلف و در شکل‌های مختلف به آن‌ها پرداخته بود.

همین باعث شد که به محض اتمام فیلم به سراغ خواندن چیزهایی درباره‌ی برده‌داری در زندگی امروز بروم.  "Technological Slavery" اولین عبارتی بود که کارم را با جستجوی آن آغاز کردم. عبارتی که نتایج‌اش شوکه‌ام کرد و شد تمام ادامه‌ی این مطلب. 

تد کزینسکی : یک یونابامبر

 برده‌داری تکنولوژی، نام مجموعه‌ای از دست‌نوشته‌های تد کزینسکی است. نمی‌دانم نام تد کزینسکی، قبلا به گوشتان خورده است یا نه. ولی اگر نخورده باشد، حدس می زنم که یک نفر دیگر به لیست شخصیت های جذاب زندگی تان اضافه خواهد شد.

کزینسکی -مشهور به یونابامبر- نابغه‌ی ریاضی است که در ۱۶ سالگی وارد دانشگاه هاروارد شد و اکنون به خاطر اتهام به بمب‌گذاری و قتل در حبس ابد به سر می‌برد. 

بسیاری در توصیف کزینسکی از واژه اعجوبه استفاده می‌کنند، اعجوبه‌ای که دوران کودکی پرچالشی را سپری کرد ولی نبوغش در حل مسائل ریاضی باعث شد به سرعت به بهترین دانشگاه آمریکا راه یابد و بتواند در سال ۱۹۶۷و در ۲۵ سالگی با کسب مدرک دکترا به یکی از اساتید همان دانشگاه تبدیل شود.

ولی تد و شخصیت پیچیده‌اش با ساختار دانشگاه سازگار نبود و از همین رو بود که دو سال بعد از دانشگاه استعفا داد و  به کابین کوچکی در دل طبیعت پناه برد. کابین کوچکی که از هرگونه امکانات زندگی مدرن بی‌بهره بود و حتی برق و آب هم نداشت. او از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۹۵، ۱۶ بمب دستی را به اهدافی همچون خطوط هوایی و دانشگاه‌ها ارسال کرد و منجر به مرگ ۳ نفر و جراحت حاد ۲۳ نفر شد.

ولی چرا؟

کزینسکی در سال ۱۹۹۵، مقاله‌ای به نام جامعه صنعتی و آینده‌ی آن تالیف و برای برخی قربانیان، دانشگاه‌ها و رسانه‌ها ارسال کرد.  این مقاله با تاکید بر این آغاز می‌شد که انقلاب صنعتی و شرایطی که پدید آورده است یک فاجعه برای نوع بشر است. او با نگاهی به جنبش‌های روان‌شناسی و جامعه‌شناسی، انقلاب صنعتی را عامل دزدیده‌ شدن بشر از خود و قطع ارتباط‌اش با طبیعت می‌دانست و به شدت معتقد بود که برای حل این مسئله نیازمند یک انقلاب ضد تکنولوژی در جهان هستیم. 

کزینسکی تنها راهی که برای جلب توجه جهان به خود پیدا کرد، بمب‌گذاری بود. هدفی که تا حدود زیادی موفق به آن شد. او در آخرین نامه‌ی خود قبل از دستگیری، مانیفست ۳۵۰۰۰ واژگانی خود را برای نیویورک تایمز و واشنگتون پست ارسال کرد و ادعا کرد که اگر آن را منتشر کنند، دست از بمب‌گذاری‌های خود خواهد برداشت. او بر این باور بود که انتشار این مانیفست جرقه‌ی انقلاب بزرگی را رقم خواهد زد. 

ولی مدت چندانی از انتشار مقاله نگذشته بود که برادرش، محل اختفای او را برملا کرد. کزینسکی تلاش زیادی کرد تا ادعای وکلایش برای اثبات دیوانه‌گی‌اش را یک ادعای توخالی و دسیسه بداند ولی در نهایت توسط رای قاضی به حبس ابد غیرقابل بخشش محکوم شد.

مانیفست یک نابغه‌ی بمب‌گذار

مانیفست تد کزینسکی ۲۳۲ بند است. ۲۳۲ بندی که تد سال‌‌ها فرصت تنظیم آن‌ها را داشته است.  چهار بند اولیه مانیفست را برای‌تان ترجمه کرده‌ام.

بند۱: انقلاب صنعتی و عواقب آن، یک فاجعه برای نوع بشر است. انتظار از زندگی در کشورهای توسعه یافته زیادتر شده است، جامعه دچار بی‌ثباتی است، زندگی معنای خود را از دست داده، حرمت انسان‌ها پایمال شده است و رنج‌های روانی و فیزیکی(اغلب در کشور‌های جهان سوم) گسترش یافته است و خسارات جبران ناپذیری به منابع طبیعی وارد شده است. ادامه توسعه‌ی تکنولوژی وضعیت را وخیم‌تر خواهد کرد. 

بند۲: سیستم صنعتی-تکنولوژیکی ممکن است که شکست بخورد و یا موفق شود. ولی اگر موفق شود، شرایط پیش‌آمده اجتناب ناپذیر خواهد بود. هیچ راهی برای بازسازی و یا تغییر سیستم وجود نخواهد داشت تا جلوی سلب عزت و استقلال مردم گرفته شود.

بند۳: اگر سیستم از هم بپاشد، عواقب بسیار دردناکی خواهد داشت ولی هرقدر که سیستم بزرگ‌تر شود، عواقب نابودی‌اش بیشتر و شدیدتر خواهد بود. پس اگر قرار است از هم بپاشد، بهتر است که زودتر این اتفاق بیافتد. 

بند۴: ما به همین خاطر است که مدافع یک انقلاب بزرگ بر علیه سیستم سرمایه‌داری هستیم. این انقلاب ممکن است از خشونت استفاده کند و یا اینکه راه دیگری بیابد، ممکن است ناگهان رخ بدهد و یا در طول سال‌ها به ثمره بنشیند. ما قادر به پیش‌بینی هیچ‌یک  از این‌ها نیستیم. ما در حالت کلی می‌گوییم کسانی که از سیستم سرمایه‌داری متنفر هستند باید مسیر را برای انقلابی علیه جامعه‌ای اینچنین هموار کنند. این یک انقلاب سیاسی نیست. هدف آن‌ها دولت‌ها نیست بلکه اقتصاد و تکنولوژی در جامعه کنونی است. 

در اینکه سیستم سرمایه‌داری با استفاده از تکنولوژی در حال تبدیل شدن به غول بی‌شاخ و دمی است، شکی نیست. ولی پیش‌بینی‌ها و برآوردهای بسیاری نسبت به آینده وجود دارد. افرادی همچون کورتزویل هستند که بسیار خوش‌بینند و بسیاری نیز همچون کزینسکی یافت می‌شوند که بدبین‌اند و آنارشی را تنها چاره باقی مانده می‌دانند. 

هرچند اگر بمب‌گذاری‌های کزینسکی نبود، این مطلب هم بوجود نمی‌آمد و شاید بتوان آن را روشی هوشمندانه برای اطلاع جهان از طرز تفکری خاص و دعوت به انقلاب دانست با این وجود نمی‌توان چشم از افرادی پوشید که قربانیان بی‌گناه این مسیر شده‌اند.

در نهایت اینکه اگر علاقه به مطالعه بیشتر در رابطه با کزینسکی دارید، کتاب مجموع دست‌نوشته‌هایش با نام برده‌داری تکنولوژیک را از این‌جا دانلود و مطالعه کنید.