سرهای بریده، قبرهای دسته جمعی، خلبان نارنجی پوشی که آتش زده می‌شود، دختری که زنده به گور می‌شود، همه و همه ما را به یاد ویدئو ها و تصاویری می‌اندازد که این روزها زیاد صحبتش را می‌شنویم و در اینترنت می‌بینیم. شاید فضای مجازی در بسیاری از موارد به کارمان آمده است اما با دیدن این صحنه‌ها و سواستفاده‌ی تروریست‌ها گاهی با خود فکر می‌کنم که کاش اصلا اینترنتی وجود نداشت.
واقعیت این است که داعش ابزار های نرم را به خدمت خود گرفته و از این طریق قدرت خود را به رخ همه می‌کشد. مسئله‌ی نگران کننده اینجاست که این گروه فقط یک گروه نظامی قوی نیست و قطعا از یک پشتیبانی سازمان یافته‌ی فنی برخوردار است.
امروزه گروه‌های افراطی بسیاری تلاش می‌کنند تا با استفاده از رسانه‌های اجتماعی نیرو و سرمایه‌ی بیشتری را جذب کنند ولی به جرات می‌توان گفت داعش یکی از متخصص‌ترین و ماهرترین گروه‌ها در استفاده از روش‌های آنلاین است. در واقع افرادی که رسانه‌های اجتماعی داعش را مدیریت می‌کند، در موفق نشان دادن این گروه تروریستی بسیار خوب عمل کرده است.
این گروه با نمایش جنایات و اقدامات وحشیانه‌ی خود در فضای رسانه‌ای به خصوص شبکه‌های مجازی اهداف زیادی را دنبال می‌کند. از سویی قصد دارد احساس ترس و دلهره را در مردم ایجاد کند و از سوی دیگر نیز با انتشار اخبار پیشروی‌ها و موفقیت‌های جنگی خود می‌خواهد تا مردم را از فعالیت‌های خود با خبر کند.
اوضاع زمانی خنده‌دار می‌شود که سربازان داعشی در صفحه‌های شخصی خود همزمان با انتشار تصاویر سرهای بریده و اجساد، تصاویری از شیر دادن به بچه گربه‌ها و یا بازی کردن با بچه‌ها را نیز منتشر می‌کنند. تناقضی که نمی‌توان نادیده گرفت!
به هر حال داعش تلاش می‌کند تا عملیات‌های نظامی خود را تمام و کمال و با تدوین حرفه‌ای در اینترنت منتشر کند تا جذاب‌تر شده و تاثیر زیادی روی مخاطب داشته باشد. برای ویدئوهایی که منتشر می‌شود استراتژی جالبی در نظر گرفته شده است. مدل تصویربرداری، دوربین های حرفه‌ای، سناریوی اکشن و جالب ویدئوها و گرافیک تصاویر به حدی بالاست که به نظر می‌رسد در حال تماشای بخشی از یک فیلم هالیوودی هستیم تا ویدئوی کشت‌وکشتار یک گروه تروریستی. این مدل فیلم‌برداری تاثیر زیادی روی جوانانی دارد که میل باطنی به خشونت دارند. همین هم باعث می‌شود تا افراد بسیاری حتی غیر مسلمان‌ها، جذب این گروه شوند.
علاوه بر ویدئوهایی که در یوتیوب و شبکه‌های تلویزیونی پخش می‌شود، این گروه فعالیت عمده ای در توییتر دارد. یکی از اقداماتی که باعث شد افراد زیادی با این گروه آشنا شوند استفاده از هشتگ های پرکاربردی مثل worldcup# (جام جهانی برزیل) بود. طی گزارشی که در ماه فوریه منتشر شده است، هشتگ‌های داعش بیش از ۱۰ هزار بار در روز توییت می‌شود.
داعش با این روش به دنبال جمع کردن طرفدار، مشغول نگه‌داشتن آن‌ها، گرفتن فیدبک از مردم و گسترش پیام‌ها و اخبار خود از طریق شبکه‌های اجتماعی است.
اپلیکیشن عربی فجر البشائر ابتکار دیگر این گروه برای استفاده در توییتر است. این اپلیکیشن به عنوان یک محصول رسمی تولید شده توسط داعش، آخرین اخبار این گروه را اطلاع‌رسانی می‌کند.
نحوه‌ی کار فجر البشائر که متاسفانه طرفداران زیادی نیز دارد، به این صورت است که کاربر با ثبت نام در آن اجازه می‌دهد تا محتوای مورد نظر داعش روی حساب شخصی‌اش منتشر شده و از این طریق توسط عده‌ی زیادی دیده شود. این توییت‌ها توسط الگوریتم‌های تشخیص اسپم توییتر شناسایی نشده و از طریق حساب کاربری افراد بسیاری منتشر می‌شوند.
در کنار حساب‌های کاربری داعش در اینستاگرام، فیسبوک و توئیتر، ویدئوهای این گروه در تلویزیون های غربی نیز منتشر می‌شود. همین باعث می‌شود تا توجه طرفداران، روزنامه نگاران و مخالفان را به یک اندازه به خود جلب کند.
علاوه بر اکانت‌های رسمی داعش سربازان نیز تلاش می‌کنند با انتشار تصاویر و ویدئوهای وسوسه‌انگیز، زندگی مفرح خود را نشان دهند. این کار یک استراتژی بازاریابی است تا بتوانند افراد جدیدتری را به جبهه‌ی خود بکشانند.
جیمز کامی، مدیر FBI می گوید:
ISIS از برنامه‌های رمزگذاری شده برای دور زدن قوانین آنلاین استفاده می‌کند. همین هم باعث می‌شود تاردیابی آن‌ها مشکل شود. این گروهک از طریق ابزارهای موبایلی ارتباط نزدیکی را با شهروندان آمریکایی برقرار می‌کنند تا جایی که رمزگشایی اطلاعات رد و بدل شده برای FBI بسیار دشوار است. با این اوصاف اگر هرچه سریع‌تر اقدامات لازم صورت نگیرد باید منتظر عواقب جبران‌ناپذیر بسیاری باشیم.
سازمان FBI و پلیس اروپا معتقدند سیاست‌های داعش برای فعالیت در شبکه‌های اجتماعی کاملا برنامه‌ریزی شده است و توسط یک مدیریت مرکزی کنترل می‌شود. به همین دلیل اقداماتی که در این رابطه انجام داده‌اند آن‌ها را به اهداف‌شان نزدیک‌تر کرده است.
چه کسی شبکه‌های اجتماعی داعش را مدیریت می‌کند؟
کیفیت بالای فیلم‌برداری، تدوین و سناریوی جالب ویدئوهایی که توسط داعش منتشر می‌شود نشان می‌دهد که همه‌ی این کارها توسط یک تیم حرفه‌ای و ماهر انجام می‌شود. براساس گزارشی که در ساندی تایمز منتشر شده است کار مونتاژ و تدوین فیلم‌های داعش برعهده‌ی فردی به نام نیرو سارایوا و ۴ شخص پرتغالی دیگر است.
آژانس امنیت اروپا معتقد است سارایو در سال ۲۰۱۲ به سوریه رفته و هم اکنون نیز یکی از سرکرده‌های این گروه است. او سال گذشته درست ۳۹ روز پیش از انتشار فیلم گردن زدن جیمز فولی، روزنامه نگار آمریکایی، توییتی را منتشر کرده بود مبنی بر اینکه داعش به زودی فیلم تازه‌ای را منتشر خواهد کرد. یک ماه بعد فیلم گردن زدن این خبرنگار آمریکایی در اینترنت منتشر شد.
به هرحال نمی‌توان تمایل افراد به محتوای مورد نظر این گروه را نادیده گرفت. عکس‌نوشته‌هایی که توسط طرفداران این گروه مخصوصا در اینستاگرام منتشر می‌شود توسط کاربران زیادی پسندیده می‌شود. تصویر زیر مربوط به حساب کاربری جوانی است که تصویر دست خون‌آلود خود را با عنوان "اولین بار من" زمانی که اولین قتل خود را انجام داده به اشتراک گذاشته است.
سُر. واو. شین
